Дали е точно да се каже „скандинавски јазици“ или „нордиски јазици“? Зошто скандинавските јазици се толку скапи кога станува збор за превод? Што е со историјата на скандинавските јазици, дали е јасна? Дали има сличности меѓу јазиците во Скандинавија? Има многу прашања, затоа набавете си шолја кафе и прочитајте ги одговорите.
Нордиски против скандинавски јазици, што е разликата?
Ако ве прашаат да ги именувате скандинавските јазици, одговорот што ќе го добиете е веројатно шведски, норвешки и фински, главно затоа што овие три јазици, како и земјите се наоѓаат на Скандинавскиот Полуостров. Сепак, само шведскиот и норвешкиот јазик од двата припаѓаат на семејството на северногермански јазици.
Третиот скандинавски јазик е данскиот бидејќи е од исто јазично семејство и е сличен на другите два, а вообичаено луѓето од сите три земји може да ги читаат и разбираат, до одреден степен, другите два јазика без премногу потешкотии.
Нордиските јазици, од друга страна, се зборуваат во нордискиот регион и се скандинавски јазици покрај исландскиот, фарскиот, финскиот и гренландскиот. Сите овие територии некогаш биле дел од Калмарската унија која траела до 1523 година. Сите тие се сегашни членови на Нордискиот совет и, освен Гренланд, го имаат нордискиот крст на нивните знамиња.
Говорници на скандинавски јазик во бројки.
Скандинавските јазици се зборуваат главно во Данска, Шведска и Норвешка. Ако сме заинтересирани за бројки, тогаш има 5,8 милиони дански, 10,3 милиони шведски и 5,4 милиони луѓе кои зборуваат норвешки, што е вкупно до 21,5 милиони луѓе.
Но, не добивајте впечаток дека овие јазици се зборуваат само во нивните земји. Финска го има шведскиот како втор официјален јазик, данскиот е втор официјален јазик на Фарските Острови и Гренланд и често се зборува на северот на Германија, но норвешкиот, сепак, главно се зборува само во Норвешка, иако се пишува дански и норвешки се доста слични поради нивната меѓусебна историја. Што се однесува до норвешкиот, мора да имаме на ум дека е поделен на Бокмал и Нинорск.
Сличности меѓу скандинавските јазици.
Данскиот и норвешкиот јазик се многу слични кога станува збор за вокабуларот, што се должи на тоа што Норвешка некогаш била под данска власт. Најголемата разлика лежи во правописот и изговорот на зборовите, бидејќи тие често се исти, а значењето е скоро исто, а правописот е само малку поинаков. Додека пишаниот дански и норвешки јазик се слични, пишаниот шведски содржи зборови што говорителите на другите два јазика можат да ги разберат само ако веќе ги знаат.
Финскиот не е скандинавски јазик
Да, иако Финска е дел од Скандинавскиот Полуостров, финскиот не е скандинавски јазик. Тоа е затоа што тој припаѓа, заедно со естонскиот, на друго јазично семејство, имено фино-угрискиот. Финскиот е нордиски јазик, но дефинитивно не е скандинавски јазик.
Краткото (-иш) потекло на скандинавските јазици
Повеќето европски јазици припаѓаат на големото индоевропско семејство на јазици. Во рамките на индоевропското семејство, постои подфамилија на тесно сродни јазици, наречена северногерманско семејство, која ги вклучува сите скандинавски јазици. Овие северногермански јазици имаат предок по име Заеднички скандинавски.
За време на периодот на Викинзите, обичниот скандинавски јазик бил поделен на два дела. Свртени кон Атлантскиот Океан беа западните скандинавски дијалекти, понекогаш наречени старонорвешки, каде што во 12 век може да се разликува старонорвешкиот дијалект, а свртен кон Балтичкото Море беа источните скандинавски дијалекти каде што по 1250 година може да се најдат старошведски и стародански.
Важно е да се напомене дека, за време на викиншкиот период, старите скандинавски дијалекти немале остри граници. На пример, старонорвешки имаше карактеристики од старошведски и обратно. Големи промени на стариот норвешки се случија кога Норвешка дојде под власта на Данците и таа престана да постои како пишан стандард, но стариодански и старошведскиот јазик беа под големо влијание од средниот долногермански за време на периодот на Ханзата.
Данскиот и шведскиот јазик какви што ги знаеме денес потекнуваат од околу средината на 16 век. Поради данското владеење во Норвешка до почетокот на 20 век, пишаниот јазик бил современиот дански. Кога владеењето завршило, оваа мешавина од дански и норвешки јазик била кодифицирана на стандарден јазик кој има две поделби. Едниот се нарекува Бокмал или „јазик на книги“, кој моментално е стандарден во повеќето норвешки училишта, додека другиот се нарекува Нинорск или „нов норвешки“, што во основа е реконструкција на она што стариот норвешки можеби бил со многу помалку надворешно влијание.
Скандинавските јазици се скапи.
Да, скандинавските јазици се скапи кога станува збор за превод. Ова главно се должи на високиот животен стандард во скандинавските земји. Имаат, меѓу другото, бесплатно образование, бесплатно здравство и дарежлива и гарантирана исплата на пензиите за пензионерите.
Врвните законски стапки на персонален данок на доход во 2019 година беа 57,2% во Шведска, 55,9% во Данска и 38,2% во Норвешка. Ако го погледнете процентот земен од нечиј приход во Скандинавија, треба да стане јасно зошто многу професионалци од сите области, вклучувајќи го и преводот, бараат високи стапки.
