За многумина, Италија е неверојатно разновидна земја. За тоа сведочи бројот на различни дијалекти што се зборуваат низ целата земја. Овие дијалекти се разликуваат од стандардниот јазик, познат како Italiano Standard или Standard Italian. Но, што точно се овие дијалекти? Како се разликуваат од стандардниот италијански, и кој треба да го научите?

Првото нешто што треба да се забележи е дека не постои единствен „италијански јазик“. Наместо тоа, постојат неколку различни дијалекти што се зборуваат низ целата земја. Тие вклучуваат тоскански (најшироко зборувани), венецијански, сицилијански, пулиски, наполитански, емилија-ромањол, лигуриски, ломбардиски и фрулијански сорти.

Секој од овие дијалекти има свои правила за тоа како зборовите треба да се изговараат и да се користат во речениците. На пример, во италијанскиот јазик тосканскиот дијалект  е најтесно поврзан со стандардниот италијански, зборовите имаат тенденција да бидат кратки и едноставни. Меѓутоа, тоа не е секогаш случај во другите дијалекти; на пример, венецијанскиот дијалект има тенденција да користи подолги зборови со повеќе слогови од неговиот тоскански соговорници. Дополнително, многу од локалните дијалекти ќе имаат свој уникатен речник или употреба на зборови што не мора да се најде во други дијалекти или дури и во стандардниот италијански.

Друга важна разлика помеѓу овие дијалекти и стандардниот италијански е во граматиката. Додека сите дијалекти споделуваат одредени аспекти на синтаксата и структурата, како што е користењето написи од машки/женски род со именки, може да има суптилни разлики помеѓу секоја од нив што би можело да му отежне на некој што знае само стандарден италијански јазик да ги разбере целосно. На пример, некои регионални дијалекти може да се одлучат да користат глаголско време кое обично не се гледа во главниот јазик или да испуштат одредени наставки на завршетоците на именките.

Список на најпознатите дијалекти на Италија
Ломбардски дијалект – милански дијалект
Ломбардскиот дијалект се зборува во Милано и неговите околни области. Тој е еден од најизразените дијалекти поради неговите уникатни изговори. Понатаму, ломбард има неколку различни зборови за вообичаени предмети што се наоѓаат во други дијалекти, како што се „vetrina“ наместо „scaffale“ за полица и „lampa“ наместо „lampada“ за светилка.

Венецијански дијалект – Венецијански дијалект
Венецијанскиот јазик или венето е важен регионален јазик што го зборуваат повеќе од четири милиони луѓе низ Северна Италија (вклучувајќи ја и Венеција). Венецијанскиот дијалект се зборува и во делови од Хрватска, Словенија, Франција и Австрија.

Овој конкретен дијалект користи повеќе назални самогласки отколку стандардниот јазик; на пример, зборот “il” , често се изговара како “in”. Дополнително, многу согласки се сменети во двојни согласки; на пример, „bene“ (добро) станува „beene“. Исто така, постојат некои карактеристични зборови што се користат само на венецијански, како што се „viola“ за виолетова или „scarpa“ за чевли наместо „scarpe“.

Иако Венето сè уште се смета за дел од италијанскиот поради неговата граматичка структура која е изведена од латинскиот, тој има доволно разлики што гарантира дека е целосно класифициран како негов јазик. Венецијанскиот исто така бил под големо влијание на германскиот јазик со текот на времето; на тој начин содржи многу германски зборови кои ги нема на друго место во другите регионални јазици во Италија.

Тоскански дијалект – Фирентински дијалект
Тосканскиот дијалект се зборува главно во Тоскана, но може да се слушне и во делови на Умбрија, Лацио, Марке и северна Сардинија. Во Фиренца, тој ги разви своите особености во однос на вокабуларот и изговорот во споредба со другите региони.

Неговиот изговор е сосема различен од оној на стандардниот италијански бидејќи не содржи гласни согласки (зборови што се изговараат со звук на потпевнување) или интервокални сибиланти (зборови изговорени со звук на шушкање). Дополнително, многу зборови се скратуваат од нивните оригинални форми за полесно да се изговараат – на пример „padrone“ често се скратува на „pà“.

Тосканскиот јазик со векови го користеле и некои од најпознатите италијански писатели, вклучувајќи ги Данте Алигиери и Бокачо. Како таков, тој останува еден од најпрепознатливите дијалекти во земјата.

Сицилијански дијалект
Сицилијанскиот дијалект се зборува главно на островот Сицилија, но може да се слушне и во јужна Калабрија и делови од јужна Пуља. Сицилијанскиот дијалект потекнува од јужниот регион на Сицилија и се смета за еден од најстарите романски јазици што сè уште се користи денес.

Со текот на времето е под силно влијание на латинскиот и арапскиот поради неговата локација во близина на Северна Африка, што го прави сосема различен од другите италијански дијалекти. Дополнително, сицилијанскиот содржи елементи од нормански француски, шпански, германски и грчки; овие различни влијанија може да се видат во заемките што се користат низ овој конкретен дијалект.

Неаполски дијалект –
Наполитанскиот дијалект се зборува во Неапол и неговите околни области. Познат е по својот карактеристичен изговор и синтакса; на пример, неаполските говорници имаат тенденција да ги испуштаат последните слогови кога брзо зборуваат. Ова значи дека тие често ќе кажат работи како „niente“ наместо „niente“ (ништо). Дополнително, наполитанците имаат тенденција да користат звуци со двојни самогласки каде што стандардниот италијански не го прави тоа; на пример „parlare“ станува „parlaa“.

Пиемонтски дијалект
Пиемонтскиот дијалект се зборува главно во северна Италија во регионите Пиемонт, Вале д’Аоста, Лигурија, Ломбардија и Емилија-Ромања. Во овој дијалект, самогласките имаат тенденција да бидат поотворени отколку во стандардниот италијански, што го прави да звучи помеко од другите дијалекти. Овој дијалект, исто така, има единствена структура на слог. Исто така, има многу назализирани самогласки и согласки кои не се наоѓаат во стандардниот италијански јазик.

Калабриски дијалект
Калабрискиот дијалект се зборува главно во Калабрија, која се наоѓа во јужниот дел на Италија. Дијалектот може да се подели на три различни дијалекти: крајбрежен, планински и внатрешен. Крајбрежниот дијалект вклучува градови како Реџо ди Калабрија, додека планинските дијалекти ги вклучуваат Катанзаро и Козенца. Се зборува и во делови на Сицилија и Пуља. Заедничките карактеристики што ги споделуваат сите овие региони вклучуваат недостаток на одредени членови, претпочитање за именките од машки род во однос на женските  и изобилство на регионална терминологија.

Абруцо дијалект
Абруцо дијалектот се среќава главно во четирите провинции на Абруцо – Аквила, Киети, Пескара и Терамо – но е присутен и во делови на Молизе и Умбрија. Дијалектот има свои уникатни карактеристики; на пример, често користи латински зборови наместо оние кои потекнуваат од италијанскиот (на пр., „climata“ наместо „temperatura“). Исто така, има многу интересни идиоматски изрази кои често се користат од локалното население, но ретко се слушаат на друго место (на пр., „la mamma di tutti i mali“ што значи „мајка на сите зла“). Дополнително, одредени наставки се испуштаат кога се формираат именска множина (на пр., „pulce“ станува „pulci“ наместо „pulcie“).